Μία από τις πιο σημαντικές και αρχαιότερες εικόνες του Αγίου Όρους είναι η άγια εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας. Η ιερή εικόνα ξεχωρίζει ανάμεσα σε άλλες και είναι γνωστή για τα θαύματά της.
Πού βρισκόταν η εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας
Σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοση, η εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας ήταν φυλαγμένη στη Νίκαια της Μικράς Ασίας. Ήταν τοποθετημένη σε μία ιδιόκτητη εκκλησία από μία ευλαβή γυναίκα και τον γιο της.
Κατά τη διάρκεια της δεύτερης εικονομαχίας, κατάσκοποι του βασιλιά αντιλήφθηκαν την ύπαρξη της εικόνας και απείλησαν τη ζωή της γυναίκας εάν δεν τους δωροδοκούσε. Η θεοσεβούμενη γυναίκα τους υποσχέθηκε να τους δώσει χρήματα κι έτσι κέρδισε μία μέρα.
Το θαυμαστό γεγονός με την εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας
Την ίδια νύχτα, η γυναίκα προσευχήθηκε μπροστά στην εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας και την τοποθέτησε στη θάλασσα, έτσι ώστε να τη σώσει από τα χέρια των εικονομάχων. Καθώς την άφηνε στη θάλασσα, είπε τα εξής λόγια:
«Δέσποινα Θεοτόκε, εσύ έχεις τη δύναμη κι εμάς να διασώσεις από την οργή του Βασιλιά, αλλά και την εικόνα σου από τον καταποντισμό». Τότε έγινε κάτι πραγματικά αξιοθαύμαστο!
Η εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας στάθηκε σε όρθια θέση και κατευθύνθηκε προς τα δυτικά, στο Περιβόλι της Παναγίας. Η γυναίκα, παρατηρώντας συγκινημένη αυτό το γεγονός, απευθύνθηκε προς το γιο της λέγοντάς του: «Εγώ, παιδί μου, για την αγάπη της Παναγίας είμαι έτοιμη να πεθάνω. Εσύ να φύγεις. Να πας στην Ελλάδα».
Βρείτε εδώ: Εικόνες με την Παναγία την Πορταϊτισσα.
Η εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας στο Άγιον Όρος
Ο γιος της γυναίκας ετοιμάστηκε χωρίς καθυστέρηση και αναχώρησε προς τη Θεσσαλονίκη και από εκεί προς το Άγιον Όρος, όπου έγινε μοναχός. Ως μοναχός ασκήτεψε στον τόπο όπου αργότερα ιδρύθηκε η Μονή Ιβήρων. Ήταν θέλημα Θεού, γιατί με αυτό τον τρόπο πληροφορήθηκαν κι άλλοι μοναχοί για την ιστορία της θαυματουργής εικόνας.
Βρείτε εδώ το άρθρο: Ιερά Μονή Ιβήρων: η ιστορία της Μονής και η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας.
Τα χρόνια πέρασαν και ο μοναχός αναπαύθηκε εν ειρήνη. Όταν ολοκληρώθηκε η ίδρυση της Μονής Ιβήρων, στα ανοιχτά της θάλασσας, εμφανίστηκε η ιερή εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας που ξεχώριζε από ένα φωτεινό στύλο, ο οποίος ξεκινούσε από τη θάλασσα και έφτανε μέχρι τον ουρανό. Οι μοναχοί όταν είδαν την εικόνα, προσπάθησαν να την πλησιάσουν, μα όσο την πλησίαζαν, αυτή απομακρυνόταν.
Το θαύμα με τον Όσιο Γαβριήλ
Αυτό συνέβαινε μέρα και νύχτα για αρκετές μέρες. Χωρίς να πετύχουν κάτι, οι μοναχοί πήγαν στην εκκλησία για να προσευχηθούν και να ζητήσουν από τον Κύριο να χαρίσει την εικόνα στο μοναστήρι τους. Σε έναν από τους μοναχούς, τον όσιο Γαβριήλ εμφανίστηκε η Θεοτόκος και του είπε:
«Να πεις στον ηγούμενο και στους αδελφούς ότι θα σας παραδώσω την εικόνα μου, για να σας προστατεύει. Θα μπεις κατόπιν στη θάλασσα, θα περπατήσεις πάνω στα κύματα, κι έτσι θα καταλάβουν όλοι την εύνοια μου για το μοναστήρι σας».
Με εντολή της Υπεραγίας Θεοτόκου λοιπόν, ο όσιος Γαβριήλ βάδισε πάνω στη θάλασσα, η οποία απέκτησε στερεή μορφή. Παρέλαβε την εικόνα και την μετέφερε προς τα έξω, στη ξηρά. Έκτοτε, στο σημείο εκείνο αναβλύζει αγίασμα με το οποίο αγιάζονται οι πιστοί που το επισκέπτονται.
Η μεταφορά της εικόνας στο νέο παρεκκλήσι της Μονής Ιβήρων
Ύστερα από το περιστατικό με την παραλαβή της εικόνας της Παναγίας Πορταΐτισσας από τον γέροντα Γαβριήλ, οι μοναχοί την τοποθέτησαν στο Καθολικό της Μονής Ιβήρων σε ειδικό προσκυνητάριο.
Την επόμενη μέρα, ο εκκλησιαστικός πήγε να ανάψει τα καντήλια και ανακάλυψε πως η ιερή εικόνα έλειπε. Δεν άργησε να βρεθεί η εικόνα και την ξανά τοποθέτησαν οι μοναχοί στο ειδικό προσκυνητάριο.
Το ίδιο γεγονός συνέβη τρεις φορές ώσπου η Θεοτόκος εμφανίστηκε στον όσιο Γαβριήλ και του ανέφερε το εξής: «Να πεις στους αδελφούς να μη μ' ενοχλούν. Δεν ήρθα εδώ για να φυλάγομαι από σας, αλλά να σας φυλάω. Όσοι ζείτε στο Όρος τούτο ενάρετα, να ελπίζετε στην ευσπλαχνία του Υιού μου. Γιατί, όσο υπάρχει η εικόνα μου μέσα στη μονή σας, η χάρη και το έλεος Του θα σας επισκιάζουν πάντοτε».
Έτσι, οι μοναχοί έχτισαν παρεκκλήσι κοντά στην πύλη της Μονής και εκεί τοποθέτησαν την άγια εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας. Από τότε η Θεοτόκος προστατεύει τη Μονή και εξυπηρετεί τις ανάγκες της, όπως άλλωστε το υποσχέθηκε.
Βρείτε εδώ: Χειροποίητη Αγιογραφία από το Άγιον Όρος με την Παναγία Πορταΐτισσα.
Το θαύμα της εικόνας της Παναγίας Πορταΐτισσας στη Μόσχα
Περίπου το 1651 μ.Χ., οι 365 μοναχοί της Μονής βίωναν οικονομικές δυσκολίες. Έτσι, ζήτησαν από τη Θεοτόκο να φροντίσει για τη συντήρησή τους. Η Παρθένος Μαρία εκπλήρωσε την υπόσχεση που έδωσε περί φροντίδας και προστασίας της Μονής με το παρακάτω θαύμα.
Την ίδια περίοδο η κόρη του Ρώσου τσάρου, Αλεξίου Μιχαήλοβιτς ήταν πολύ άρρωστη. Είχε παράλυση στα πόδια και οι γιατροί πίστευαν πως δεν μπορούσε να θεραπευτεί.
Ένα βράδυ εμφανίστηκε στον ύπνο της κόρης του τσάρου η Θεοτόκος και δίνοντάς της θάρρος και υπόσχεση πως θα την θεραπεύσει, της είπε: «Να πεις στον πατέρα σου να φέρει από τη μονή των Ιβήρων την εικόνα μου την Πορταΐτισσα».
Το επόμενο πρωί, όταν ξύπνησε η κόρη, μετέφερε την εντολή της Αειπαρθένου Μαρίας για τη μεταφορά της εικόνας από τη Μονή. Ωστόσο, οι μοναχοί φοβούμενοι πως δεν θα τους επιστραφεί η ιερή εικόνα, έστειλαν ένα πιστό αντίγραφο της με τιμητική συνοδεία τεσσάρων ιερομόναχων.
Όταν έφτασε η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας στη Μόσχα, όλοι, από βασιλείς μέχρι απλούς ανθρώπους έτρεξαν να την υποδεχτούν και να την προϋπαντήσουν. Από την άλλη μεριά, η πριγκίπισσα ξάπλωνε στο κρεβάτι μέχρι τη στιγμή που έμαθε για το χαρμόσυνο γεγονός. Τότε είπε: «Τί; φώναξε. Έρχεται η Παναγία, κι έμενα με άφησαν εδώ;».
Η πριγκίπισσα σηκώθηκε γρήγορα από το κρεβάτι και κυριολεκτικά έτρεξε για να υποδεχθεί και η ίδια την ιερή εικόνα. Ο κόσμος σάστισε όταν την είδε να τρέχει όμως η συγκίνηση κορυφώθηκε κατά την τελετή της προσκυνήσεως της εικόνας της Παναγίας.
Οι ιερομόναχοι πρόσφεραν στον τσάρο την εικόνα λεγοντας: «Μεγαλειότατε, είπαν οι απεσταλμένοι, προσφέρουμε τη σεπτή αυτή εικόνα σαν δώρο στο ευσεβές ρωσικό έθνος».
Η παραχώρηση της Μονής του Αγίου Νικολάου ως ένδειξη ευγνωμοσύνης
Ο τσάρος τους απάντησε συγκινημένα: «Σας ευχαριστώ. Σε ένδειξη της ευγνωμοσύνης μου σας παραχωρώ μία από τις καλύτερες μονές της πρωτεύουσας, τον άγιο Νικόλαο. Επίσης, ετήσιο επίδομα από 2.500 ρούβλια, ατέλεια σε ό,τι εισάγετε και εξάγετε από τη χώρα μου, καθώς και δωρεάν μετακίνηση των απεσταλμένων σας».
Το μετόχι του Αγίου Νικολάου παρέμεινε στην κυριότητα της Μονής Ιβήρων μέχρι το 1932 μ.Χ. Έκτοτε, της παρείχε πολλά έσοδα που μπορούσαν να κάλύψουν σχεδόν όλες τις υλικές της ανάγκες.
Πότε εορτάζει η Παναγία Πορταΐτισσα
Η Παναγία Πορταΐτισσα τιμάται κάθε χρόνο στις 2 Φεβρουαρίου, την εορτή της Υπαπαντής του Χριστού.
